Rehabilitacja onkologiczna to całokształt procesów przywracających sprawność psychofizyczną oraz społeczną i zawodową osób leczonych z powodu nowotworów złośliwych.
Rehabilitacja onkologiczna powinna obejmować wszystkich ludzi leczonych z powodu choroby nowotworowej, niezależnie od rodzaju nowotworu złośliwego i stopnia jego zaawansowania, w każdej fazie choroby, a także na każdym etapie jej leczenia, niezależnie od stosowanej metody. Program rehabilitacji onkologicznej powinien dotyczyć zarówno chorych leczonych z powodu guzów litych, jak i nowotworów systemowych.
Podstawą rehabilitacji onkologicznej są ćwiczenia ruchowe wspomagane przez fizykoterapię, masaż oraz inne metody. Dotyczy to głównie obrzęku chłonnego, który jest jednym z najczęstszych poważnych następstw leczenia nowotworów złośliwych.
Właściwie nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do wykonywania ćwiczeń ruchowych przez osoby leczone z powodu nowotworów złośliwych. Nawet takie objawy choroby i jej leczenia, jak niedokrwistość, mała liczba płytek krwi czy komórek odpornościowych, stanowią tylko względne przeciwwskazanie do określonych form ruchu.
Prehabilitacja oznacza wcześniejsze przygotowanie organizmu do zabiegu operacyjnego. Jest to działanie profilaktyczne mające na celu stworzenie rezerwy metabolicznej i uzyskanie tym samym lepszej tolerancji samej operacji oraz przyśpieszenia procesów regeneracyjnych po jej zakończeniu. Dodatkowo obejmuje ona porady w zakresie:
- Profilaktyki zakrzepicy żył głębokich oraz zmian zakrzepowo zatorowych (ćwiczenia, odzież uciskowa, pozycje ułożeniowe);
- Naukę prawidłowego oddychania;
- Profilaktykę inkontynencji (nietrzymania moczu);
- Dobór odpowiedniego pasa brzusznego.
Trening medyczny i Funkcjonalny Trening Medyczny powstały w Niemczech i Skandynawii, gdzie fizjoterapia i przygotowanie motoryczne są na najwyższym światowym poziomie. Trening medyczny to połączenie treningu personalnego i fizjoterapii. Zajęcia dedykowane są wszystkim tym, którzy chcą bezpiecznie powrócić do pełnej formy sportowej po leczeniu onkologicznym. Doświadczony trener i fizjoterapeuta przygotują Państwu program treningowy oparty na najatrakcyjniejszych formach ruchowych, który realizowany będzie pod ścisłą kontrolą.
Obrzęk limfatyczny kończyn jest przejawem mechanicznej zastoinowej niewydolności układu chłonnego na skutek jego uszkodzenia z powodu limfadenektomii, czyli zabiegu usunięcia węzłów chłonnych. Dzieje się tak często w związku z operacją onkologiczną zewnętrznych narządów płciowych kobiecych lub piersi. Postępowanie rehabilitacyjne składa się wówczas z manualnego drenażu limfatycznego, terapii uciskowej ( pończochy, rajstopy, podkolanówki) oraz kinezyterapii, tzn. odpowiednio dobranych ćwiczeń ruchowych i umiarkowanej aktywności fizycznej. Zgodnie z zaleceniami medycyny opartej na faktach (Evidence-Based Medicine) stosowanie opisanej metody jest najbardziej skuteczną kompleksową rehabilitacją obrzęku limfatycznego kończyn dolnych.
Mobilizacja blizny pooperacyjnej polega na wykonywaniu określonych ruchów oraz technik masażu mających na celu poprawę ukrwienia i ruchomości danej okolicy. Efektem tych działań jest zwiększenie elastyczności miejsca bliznowatego oraz znaczące poprawienie „urody” blizny.
