Trening medyczny powstał w odpowiedzi na potrzeby współczesnego świata. Rozwój cywilizacji cyfrowej wytworzył siedząco-leżący tryb życia – przed ekranami urządzeń elektronicznych. Taki sposób spędzania czasu i brak aktywności fizycznej generuje bardzo wiele problemów zdrowotnych – otyłość i nadwaga, zwyrodnienia układu kostnego czy dolegliwości bólowe.
Doskonałą metodą walki z takimi problemami okazuje się być właśnie omawiany w artykule rodzaj treningu. Przeczytaj artykuł, a dowiesz się na czym polega ta aktywność fizyczna, komu jest zalecana, jakich efektów możesz się po niej spodziewać i kim jest trener medyczny.
Czym jest trening medyczny?
Ten rodzaj treningu, określany niekiedy jako terapeutyczny bądź rehabilitacyjny, wywodzi się z holistycznego podejścia do zdrowia. Ma on za zadanie odpowiedzieć na indywidualne potrzeby jednostki borykającej się z określonymi problemami zdrowotnymi czy np. dolegliwościami bólowymi. Jego celem jest połączenie wysiłku fizycznego przy jednoczesnym wsparciu zdrowia i regeneracji organizmu.
Koncentruje się on na poprawie sprawności fizycznej oraz funkcji organizmu w kontekście obecnych dolegliwości lub w celu ich profilaktyki. Typ i zakres prowadzonej aktywności obejmują ćwiczenia o charakterze wzmacniającym, rozciągającym, stabilizującym oraz poprawiającym wydolność, równowagę i koordynację.
Trening medyczny przeprowadzany jest przez wykwalifikowanego specjalistę, który posiada wiedzę zarówno w zakresie rehabilitacji, jak i fizjoterapii. Jest to ważne, ponieważ tylko wówczas można odpowiednio dobrać ćwiczenia do stanu zdrowia pacjenta, a także uniknąć potencjalnych kontuzji.
Dlaczego trening medyczny staje coraz bardziej potrzebny?
Na przestrzeni ostatnich dekad kondycja fizyczna człowieka dramatycznie się obniżyła. Odnotowuje się coraz większy odsetek osób z nadwagą czy też otyłością – w tym niestety młodzieży i dzieci. Ludzie cierpią na wiele chorób cywilizacyjnych, zwyrodnień czy dolegliwości bólowych. Zjawisko to jest problemem bardzo złożonym, uzależnionym od licznych czynników i niezwykle trudnym do zatrzymania. Jednak nikt nie neguje faktu, że za ogrom tych dolegliwości odpowiedzialny jest aktualny tryb życia – siedzący, pozbawiony wysiłku fizycznego, zwiększonego ruchu czy chociażby tzw. aktywności spontanicznej (NEAT).
Stąd notuje się więc zwiększony nacisk na włączenie aktywności fizycznej do codziennych obowiązków oraz potraktowanie jej jako elementu profilaktyki zdrowia fizycznego i psychicznego. Apele te kierują naukowcy, lekarze oraz fizjoterapeuci. Pojawiają się skierowane do młodzieży programy edukacyjne mające przedstawić zalety płynące ze zwiększonej dziennej dawki ruchu.
Od kilkunastu lat jako podstawa piramidy zdrowego żywienia wskazywana jest aktywność fizyczna. Świadomość ludzi w tym zakresie rośnie a chętnych dążących do zwiększenia swojej dobowej dawki ruchu przybywa. Jak jednak ćwiczyć mądrze, z głową i nie zaszkodzić sobie po długich latach trwania w bezruchu?
Odpowiedzią na ten problem może być nowy trend w szeroko rozumianym świecie fitness, a mianowicie – trening medyczny.
Kim jest trener medyczny i jaka jest jego rola?
Formalnie w świecie zawodów medycznych i około medycznych nie istnieje oficjalny zawód trenera medycznego. Specjalizacja ta wykształciła się zarówno wśród osób zajmujących się na co dzień treningami personalnymi, jak i fizjoterapeutów oraz rehabilitantów. Można powiedzieć, że trenerem medycznym jest osoba łącząca w swojej pracy wiedzę i doświadczenie z zakresu rehabilitacji, fizjoterapii, medycyny, diagnostyki funkcjonalnej oraz treningu fizycznego oraz aktywności fizycznej.
Do wykonywania pracy fizjoterapeuty medycznego nie jest wymagane formalne wykształcenie lub posiadanie określonych licencji, jednak osoby rzetelnie podchodzące do wykonywanej przez nich pracy legitymują się licznymi dyplomami i certyfikatami ukończenia kursów oraz specjalistycznych szkoleń dla trenerów medycznych. Najczęściej takimi trenerami zostają osoby z wykształceniem wyższym w dziedzinach takich jak fizjoterapia, wychowanie fizyczne czy zdrowie publiczne, które następnie poszerzyły swoje kwalifikacje o kursy i szkolenia z zakresu anatomii, fizjologii, biomechaniki oraz rehabilitacji.
Zadaniem osoby będącej trenerem medycznym jest zdiagnozowanie indywidualnych potrzeb pacjenta, opracowanie wraz z nim planów treningowych dopasowanych do problemów i dolegliwości trenującego oraz jego stylu i możliwości treningowych, a następnie ćwiczenie wraz z nim tak, aby zapewnić bezpieczeństwo i prawidłowość wykonywanych ćwiczeń. Dobry trener medyczny przykłada wagę także do kondycji psychicznej pacjenta stale motywując go i wspierając w trudniejszych wyzwaniach. Trenerzy medyczni w swojej pracy często współpracują ze specjalistami z innych dziedzin takich jak np. lekarze, fizjoterapeuci, dietetycy czy psychologowie, aby wspólnym wysiłkiem przyczynić się do poprawy stanu zdrowia pacjenta.
Dla kogo zalecany jest trening medyczny?
Aktywność ta skierowana jest do każdej osoby chcącej świadomie ćwiczyć i zwiększać możliwości swojego ciała przy jednoczesnym zaopiekowaniu swoich potrzeb zdrowotnych. Największe korzyści z sesji treningów medycznych osiągają wszystkie osoby, które chcą wrócić do pełnej sprawności w takich sytuacjach jak m.in.:
- kontuzje i urazy typu złamania, skręcenia czy zwichnięcia,
- zmagają się z dolegliwościami układu kostnego i/lub stawów takimi jak np. przewlekłe bóle kręgosłupa, artretyzm czy osteoporoza,
- są przed/po operacjach ortopedycznych, neurochirurgicznych,
- zmagają się na co dzień z chorobami przewlekłymi i chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak chociażby cukrzyca, nadciśnienie, choroby serca, astma czy przewlekłe bóle mięśniowo-szkieletowe.
Trening rehabilitacyjny dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami
Trening terapeutyczny jest wręcz niezbędny dla zachowania dobrej formy seniorów oraz pacjentów borykających się z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Dzięki odpowiednio dobranym indywidualnym planom ćwiczeń pacjenci z tych grup docelowych są w stanie zwiększyć w znacznym stopniu swoją samodzielność w życiu codziennym.
Dla wielu z nich bieżące czynności takie jak: wstawanie z łóżka, chodzenie oraz wchodzenie po schodach czy nawet samodzielne ubieranie się i wykonywanie czynności higienicznych stanowią ogromną barierę, a trudność ta pogarsza jakość ich egzystencji. W takich przypadkach wzmocnienie siły mięśniowej oraz poprawa równowagi i koordynacji przywróci pacjentom samodzielność, tak ważną dla ich dobrego samopoczucia.
Przebieg treningu terapeutycznego
Ze względu na to, że trening medyczny jest dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta może przybierać przeróżne formy, jednak zazwyczaj bazuje on na kilku kluczowych etapach.
Do pierwszego z nich należy diagnoza i analiza stanu zdrowia pacjenta. Trener medyczny stara się zebrać jak najszerszy wywiad medyczny z pacjentem. Pomocne będą dla niego wszelkie badania zarówno laboratoryjne, jak i obrazowe. Następnie omawia z pacjentem jego styl życia, towarzyszące mu dolegliwości, oczekiwania i cele jakie pacjent posiada w stosunku do rozpoczęcia przygody z treningami rehabilitacyjnymi.
Podczas kolejnego etapu trener medyczny przechodzi do ułożenia odpowiedniego planu treningowego oraz zaleceń, które powinny zostać wdrożone przez ćwiczącego dla zwiększenia efektywności treningów. W zależności od stanu zdrowia pacjenta, jego kondycji czy oczekiwań, trening może skupiać się np. na wzmocnieniu mięśni stabilizujących lub np. na poprawie wydolności organizmu.
Najważniejszą kwestią dla skuteczności treningów rehabilitacyjnych pozostaje ich systematyczność. Tylko przy regularnej aktywności trener jest w stanie monitorować postępy pacjentów, reakcje organizmu na wprowadzone plany treningowe oraz dostosowywać typ i intensywność treningu do zachodzących zmian. Dodatkowo, jeżeli istnieje taka potrzeba, trener medyczny stosuje techniki manualne oraz masaże z zakresu fizjoterapii – dla lepszych efektów treningu.
Zalety treningu medycznego
Trening medyczny stanowi jedną z najlepszych form aktywności fizycznej. Prowadzony przez wykwalifikowanego specjalistę niesie za sobą niskie ryzyko kontuzji czy skutków ubocznych, za to charakteryzuje się szeregiem korzyści, które odczuwalne będą zaledwie po kilku sesjach treningowych.
Niewątpliwie dzięki takiemu treningowi poprawia się ogólna kondycja fizyczna i zwiększa siła mięśniowa czy koordynacja, zmniejszają lub zanikną dolegliwości bólowe ze względu na wzmocnienie mięśni, zwiększa elastyczności ciała i poprawia zakresu ruchu w stawach.
W przypadku osób mających problemy z koordynacją i równowagą, zwłaszcza w przypadku osób starszych czy po przebytych udarach, proponowana forma aktywności koncentruje się na wspieraniu stabilności ciała i zmniejszeniu ryzyka upadków czy kontuzji.
Głównym celem treningów rehabilitacyjnych nie jest redukcja masy ciała, jednak przy odpowiednich nawykach żywieniowych i deficycie kalorycznym taki trening przyspiesza proces odchudzania, a jednocześnie poprawia elastyczność i odpowiednie ukrwienie skóry. Pacjenci decydujący się na regularne sesje takich treningów zwykle odczuwają bardzo pozytywne zmiany w swoim samopoczuciu psychicznym – obserwują u siebie zwłaszcza poprawę nastroju, redukcję stresu oraz poprawę jakości snu.
Czym różni się trening medyczny od klasycznego treningu?
Podstawowym elementem odróżniającym trening rehabilitacyjny od klasycznego treningu (sportowego czy fitness) jest indywidualne podejście do osoby ćwiczącej uwzględniające jej wiek, sprawność fizyczną, stan zdrowia, potrzeby, możliwości, ograniczenia oraz cele, które sobie stawia.
Trening medyczny od klasycznego odróżnia także cel jego wykonywania. Podczas gdy trening fitness koncentruje się na poprawie wyglądu ciała, kondycji fizycznej czy wytrzymałości, trening terapeutyczny ma na celu poprawię zdrowia, profilaktykę lub rehabilitację i zwalczenie towarzyszących dolegliwości.
Zazwyczaj taki rodzaj treningu stanowi mniej intensywną formę wysiłku koncentrującą się na wzmocnieniu osłabionych partii ciała. Dodatkowo podczas treningu rehabilitacyjnego monitoruje się stan zdrowia i kondycji pacjenta. Poza tym ułożony plan ćwiczeń nie stanowi ogólnego planu treningowego, ale zindywidualizowany zestaw aktywności uwzględniający konkretne potrzeby zdrowotne.
Masz problemy z układem ruchu? Zastosuj trening terapeutyczny!
Szacuje się, że obecnie aż 80% dorosłych Polaków uskarża się na przewlekłe bądź nawracające bóle układu ruchu. Odpowiedzią na nich problemy może okazać się zyskujący na popularności trening terapeutyczny skupiony na profilaktyce zdrowia fizycznego, rehabilitacji i poprawie ogólnej kondycji człowieka.
Aktywność ta stawia na zdrowie, bezpieczeństwo i przywrócenie pierwotnych prawidłowych funkcji organizmu, które uległy pogorszeniu ze względu na współczesny tryb życia. Idea treningu terapeutycznego wywodzi się z holistycznego podejścia do pacjenta, w którym aktywność fizyczna oceniana jest jako jeden z najważniejszych elementów profilaktyki i leczenia.
Płynące z tej formy aktywności, takie jak poprawa kondycji fizycznej, redukcja bólu, zwiększenie mobilności oraz poprawa samopoczucie psychicznego należą do nieocenionych korzyści wartych zainwestowania swojej energii i czasu.
Sprawdź naszą ofertę treningu medycznego we Wrocławiu!