Zarówno krioterapia miejscowa, jak ogólnoustrojowa, stanowią powszechnie znane i stosowane w leczeniu różnych schorzeń skuteczne metody terapeutyczne. Współczesna medycyna odkrywa coraz to większy potencjał tego rodzaju terapii, określanych także jako leczenie zimnem, przez co zakres ich zastosowania staje się coraz bardziej rozległy. Obecnie zyskują one na popularności wśród sportowców oraz osób zmagających się z dolegliwościami bólowymi i stanami zapalnymi.
Co to jest krioterapia?
Nazwa tej terapii pochodzi od greckiego słowa „kryos” oznaczającego po prostu zimno. Leczenie zimnem bazuje na użyciu niskich temperatur w celu leczenia różnorodnych schorzeń. Jednak sama terapia może przybierać różnorakie formy.
Już tak proste zabiegi jak zastosowanie lodu, zimnych kompresów czy sprayów chłodzących stanowią element tej metody. W medycynie i rehabilitacji sięga się jednak po bardziej zaawansowane technologicznie metody, jak chociażby krioterapia ogólnoustrojowa w specjalnych komorach kriogenicznych lub terapia miejscowa przy wykorzystaniu specjalistycznej aparatury.
Krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa
Krioterapia ogólnoustrojowa należy do terapii oddziałujących na cały organizm temperaturą niższą niż -110ºC przez krótki okres czasu – zazwyczaj ok. kilku minut. Osiągnięcie optymalnych warunków dla tego typu terapii możliwe jest jedynie w specjalnie zaprojektowanych kriokomorach.
Z kolei krioterapia miejscowa wykonywana jest za pomocą specjalnych urządzeń wykorzystujących do swojego działania dwutlenek węgla (CO2) lub ciekły azot. Ze względu na mobilność aparatury i duży zakres temperaturowy (schłodzenie nawet do -60 ºC) fizjoterapeuci oraz rehabilitanci coraz chętniej wykorzystują zabiegi miejscowe w swojej codziennej praktyce
Jak wygląda leczenie zimnem?
Krioterapia ogólnoustrojowa polega na wejściu pacjenta do komory kriogenicznej ubranego jedynie w bieliznę, rękawice oraz skarpety. Powinien posiadać on także odpowiednią ochronę na uszy oraz nos. W komorze panuje bardzo niska temperatura, dlatego cały zabieg trwa ok. 3 min.
Pomimo panujących w niej warunków pacjenci odczuwają jedynie intensywne uczucie chłodu, a zabieg nie powinien powodować dyskomfortu czy tym bardziej dolegliwości bólowych. Ze względu na to, że warunki te mogą okazać się obciążające dla organizmu, przed przystąpieniem do zabiegu pacjenci muszą zostać przebadani. Należy także wykluczyć ewentualne przeciwwskazania, jak chociażby choroby serca czy niewydolność oddechową.
Leczenie zimnem może przybierać jednak mniej skomplikowaną i inwazyjną formę. W takim przypadku, jak krioterapia miejscowa nie wymaga się tak dokładnego przygotowania. Wówczas wystarczy oczyszczenie skóry w miejscu, które zostanie schłodzone.
Następnie osoba wykonująca zabieg schładza obszar terapeutyczny za pomocą specjalnego urządzenia wydmuchującego zimne powietrze lub azot w ciepłej postaci. Można też zastosować kompresję w postaci lodu czy zimnych okładów. Proces schładzania miejscowego zajmuje więcej czasu – od kilku do kilkunastu minut w zależności od miejsca aplikacji i celu terapeutycznego.
Korzyści płynące z terapii zimnem
Ciągle rosnąca popularność terapii niskotemperaturowych wynika z szeregu korzyści z niej płynących. Ma ona wiele celów terapeutycznych, począwszy od jej działania przeciwbólowego, przeciwzapalnego, aż po reakcje stymulujące regenerację czy immunostymulujące.
Przede wszystkim leczenie zimnem działa przeciwbólowo. Obkurczające się pod wpływem zimna naczynia krwionośne powodują spowolnienie przepływu krwi, a tym samym prowadzą do zmniejszenia aktywności receptorów bólowych. Działanie to wykorzystuje się w leczeniu urazów sportowych, przewlekłych bólów stawów czy bólu kręgosłupa.
Nie do przecenienia pozostaje działanie przeciwzapalne terapii zimnem. Stosowane w niej niskie temperatury zmniejszają przepływ krwi oraz obrzęk w miejscu poddanym zabiegowi i w ten sposób redukują stan zapalny, pozwalając na szybsze gojenie się tkanek i regenerację ciała. Efekt ten wykorzystuje się w leczeniu przewlekłych stanów zapalnych, np. przy reumatoidalnym zapaleniu stawów. Zastosowanie leczenia niską temperaturą prowadzi do znacznej poprawy jakości życia i komfortu pacjenta.
Krótkotrwałe, ale intensywne działanie niskich temperatur powoduje, że organizm mobilizuje swój system odpornościowy i regeneracyjny, przyspieszając procesy naprawcze w ciele. Co więcej, może również skutkować wzrostem poziomu endorfin zwanych hormonami szczęścia, wywołując poprawę nastroju oraz ogólnego samopoczucia.
Działanie immunostymulujące terapii chłodem polega na stymulacji układu odpornościowego krótkotrwałym narażeniem organizmu na niskie temperatury. Przekłada się to na zwiększenie odporności na infekcje. Leczenie przy wykorzystaniu niskich temperatur może zostać w tym celu zalecone dla osób z osłabionym układem odpornościowym, takich jak osoby starsze czy pacjenci po długotrwałych chorobach.
Dlaczego rehabilitacja z zastosowaniem niskich temperatur jest bardziej skuteczna od tradycyjnej rehabilitacji?
Zabiegi krioterapeutyczne same w sobie mają przewagę nad rehabilitacją jedynie w przypadku urazów nagłych, jako szybka odpowiedź na pojawiającą się nagle kontuzję. W pozostałych przypadkach nie powinny być traktowane jako alternatywa dla tradycyjnych metod rehabilitacji (takich jak ćwiczenia rehabilitacyjne, masaże czy etc.), ale jako element wspierający i zwiększający skuteczność fizjoterapii.
Działanie wspomagające terapii zimnem polega na przyniesieniu natychmiastowej ulgi pacjentowi. A to pomaga w rozpoczęciu szybszego powrotu do aktywności fizycznej. Poprzez działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne zwiększa również zakres wykonywanych przez pacjenta ćwiczeń.
Ogromnym atutem tego typu terapii pozostaje jej wszechstronność. Może ona zostać zastosowana pomocniczo w leczeniu wielu różnych schorzeń, od urazów sportowych, przez choroby reumatyczne, po stany zapalne oraz bóle przewlekłe. Dodatkowo metodę tą określana traktuje się jako bezpieczną, gdyż poprawnie zastosowana bardzo rzadko wywołuje skutki uboczne.
Leczenie za pomocą niskich temperatur należy do metod bardzo komfortowych dla pacjenta, ponieważ zabiegi są krótkie (w zależności od wybranego typu trwają od kilku do kilkunastu minut), a ich efekty pacjenci odczuwają natychmiastowo.
Krioterapia we Wrocławiu
W Centrum Medycznym OmniSan we Wrocławiu korzystamy z najnowszych i najbardziej skutecznych metod leczniczych, dlatego też wykorzystujemy dobroczynne działanie tej metody w rehabilitacji.
Nasi fizjoterapeuci zostali przeszkoleni w zakresie technik krioterapeutycznych i stosują je w zalecanych przypadkach. W Centrum Medycznym OmniSan we Wrocławiu oferujemy krioterapię miejscową z wykorzystaniem urządzeń wykorzystujących schłodzony dwutlenek węgla.
Leczenie zimnem jest skuteczne i coraz powszechniej stosowane
Korzyści i zalety leczenia zimnem znane są powszechnie od pokoleń. Współczesne metody leczenia poprzez zastosowanie innowacyjnych i zaawansowanych urządzeń sprawiają, że terapia niskotemperaturowa ma coraz szerszy zakres zastosowania.
W porównaniu z tradycyjnymi metodami rehabilitacji, terapia zimnem oferuje szereg korzyści, które sprawiają, że jest ona bardziej skuteczna i komfortowa dla pacjenta. Bezpieczeństwo, wszechstronność oraz szybkość działania to tylko niektóre z argumentów przemawiających za wyborem tej metody terapeutycznej.
W obliczu rosnącego zainteresowania i rozwoju technologii krioterapeutycznych, można spodziewać się, że ten rodzaj terapii będzie odgrywać coraz większą rolę w nowoczesnej medycynie i rehabilitacji.